Düşme her yaşta görülebilirse de yaşlı nüfusta görülme sıklığı oldukça yüksektir. Genç insanlarda düşme genelde sorun yaratmazken, yaşlı bir hastada düşme kalça kırığı gibi çok önemli ve sakatlayıcı hatta yaşamı tehdit eden sonuçlar doğurabilir.

Konuya dikkat çekmek üzere İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi ile Karşıyaka Belediyesi’nin ortaklaşa hazırladığı ‘Yaşlılıkta Düşme Kaza Değildir’ söyleşisi katılımcılardan yoğun ilgi gördü.

 İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Kurtuluş Öngel, Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Medine Yılmaz, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Yaşlı Bakımı Programı Öğr. Gör. Perihan Çetin ile İlk ve Acil Yardım Programı Öğr. Gör. Neşe Can Mercan merak edilen soruları yanıtladı.

“Yaşlıdır düşer” anlayışı yanlış

Dünyada ve Türkiye’deki yaşlı nüfus oranları, yaşlılarda düşmeye neden olacak fizyolojik değişiklikleri aktardığı sunumunda konuşan Doç. Dr. Kurtuluş Öngel, Türkiye’nin hızla yaşlanan ülkelerden birisi olduğunu hatırlatarak; artan hastalık yükünün yarattığı risklere dikkat çekti. İlerleyen yaşla beraber ortaya çıkan denge ve yürüme sorunları, görme ve duymanın azalması, başta kalp damar sistemi başta olmak üzere çeşitli kronik hastalıklar, anlama ve kavrama yeteneklerinde bozulmanın düşmeyi tetiklediğini kaydeden Doç.Dr.Öngel,  “Yaşlıdır düşer” deyip tedavi olabilecek hastanın düşebileceği aktiviteleri kısıtlamak yapılabilecek en önemli yanlıştır. Yaşlı bireylerin genel sağlık durumu, kronik hastalıkları, günlük yaşam aktiviteleri, kan basıncı kontrolü, ruhsal durumu, egzersiz ve yaşam kalitesinin kontrolü süreklilik arzetmektedir. Tedavi edici yaklaşımlar yaşlı bireyin yaşam kalitesini belirgin olarak arttıracaktır.” diye konuştu.

“Düşme korkusu bu kez evde düşürür”

Sağlık Bilimleri Fakültesi Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Medine Yılmaz ise konuşmasında; yaşlılarda düşmeye neden olan risk faktörleri, yaşlılarda düşme oranları, düşmenin neden olduğu bireysel, ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunlar üzerinde durdu. Düşmelerin önüne geçmek için yaşlı kişinin yaşadığı yeri daha güvenli hale getirmek gerektiğini vurgulayan Doç.Dr.Yılmaz, fiziksel fonksiyon bozukluğu, alınan ilaçlar, kaygan zemin, zemindeki dağınık objeler, yetersiz aydınlatma, uygun olmayan renk farklılığı, seviye farklılığı, sandalyeler, emniyetsiz ayakkabı, postural dengesizliğin düşme konusunda risk faktörü yaratabileceğine işaret etti.  Doç.Dr.Yılmaz, “Düşme sorunu yaşayan hastalar ve ya bunu takıntı haline getiren yaşlı bireyler düşme korkusu ile sokağa çıkmaktan çekinir ve kendilerini eve hapsederler. Bu aslında hastayı düşmekten korumaz, aksine hareketsizlik nedeni ile kasları daha da güçsüzleşen hasta evde de düşmeye başlar.”  dedi.

“Baston ve yürüteçlere dikkat”

Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’ndan Öğr. Gör. Perihan Çetin ile Öğr. Gör. Neşe Can Mercan da baston, yürüteç gibi yürüme yardımcılarının da sağlamlığının mercek altına alınmasına değindi.   Düşmeyi önleyen bu yardımcıların, bazen de düşmeye neden olabileceğine dikkati çeken Öğr. Gör. Çetin, ailelerin konu hakkında eğitiminin ve uygun çevre düzenlemesinin düşmeyi önleyeceğini dile getirerek; “Banyodan merdivene, yerdeki halıdan, aydınlatma sistemine kadar yaşama mekânının her yanında yapılacak değişiklikler düşme ve onun getireceği sıkıntıları önlemek için alınabilecek en önemli tedbirlerdir” dedi.

“Doğru ilk yardım önemli”

 izyolojik değişiklikler de göz önüne alındığında yaşlılarda düşme sonrası kolaylıkla yaralanmaların meydana gelebileceğini söyleyen Öğr. Gör. Neşe Can, acil durumlarda uygulanması gereken ilk yardım uygulamalarını anlattı. Düşme sonrası yaralanma meydana geldiğinde olay yerinde tehlike  söz konusu değilse, yaşlının hareket ettirilmemesi gerektiğini ve 112 acil yardım hattının aranmasını, bilinçsizce yapılan ilk yardım uygulamalarının istenmeyen sonuçlara yol açabileceğini